Mediacja rodzinna w UK - Polska Mediatorka

Mediacja rodzinna w UK (a w Polsce mediacja sądowa) jest jednym ze sposobów na zakończenie konfliktów rodzinnych. W przypadku sporów prawodawca jest kreatywny i daje nam do wyboru szeroki wachlarz polubownych rozwiązań. Trudno jest jednak podjąć decyzję, kiedy nie wiemy jaka jest między nimi różnica. Tradycyjny proces sądowy jest wciąż najbardziej znany i najczęściej wybierany, ale istnieją też inne, moim zdaniem lepsze, opcje. Dziś wyjaśniam czym jest mediacja i jaka jest różnica między mediatorem i adwokatem.

Co to jest mediacja rodzinna w Anglii i Walii

Mediacja rodzinna to pozasądowa forma rozwiązywania sporów rodzinnych. Mediacja jest znacznie szybsza i tańsza od drogi sądowej. Zapewnia również prywatność i indywidualne podejście do potrzeb danej rodziny, co jest nieosiągalne w sądzie, który ograniczony jest przepisami prawa.

?Myśląc o mediacji wyobraź sobie szczerą rozmowę połączoną z negocjacjami.

Mediacja rodzinna stworzona została po to, aby pomóc rozstającym się parom w uzgodnieniu ich własnej przyszłości oraz przyszłości ich dzieci.

Celem mediacji jest umożliwienie parom samodzielnego (bez udziału sądu) znalezienia praktycznych rozwiązań, które będą sprawiedliwe w ich sytuacji. Z mediacji mogą również skorzystać pary, które od dawna żyją w separacji, ale nie dokonały ustaleń na przyszłość podczas rozstania lub ich sytuacja się zmieniła.

Osoby, których nie stać na mediację, mogą z niej skorzystać za darmo w ramach programu Legal Aid, czyli bezpłatnej pomocy prawnej.

Nie myl mediacji z arbitrażem lub terapią par.

Arbitraż to prywatne, odpłatne postępowanie przed arbitrem (“prywatnym sędzią”). Arbitrem jest najczęściej doświadczony prawnik lub emerytowany sędzia. Decyzja arbitra jest wiążąca prawnie.

Terapia par to rodzaj terapii, w której para doświadczająca problemów w związku pracuje z terapeutą w celu odkrycia sedna problemu, poprawy komunikacji i, jeśli to możliwe, wprowadzenia pozytywnych zmian na przyszłość. Więcej na ten temat przeczytasz w artykule Terapia par – na czym polega i czy ma sens.

Formy mediacji rodzinnej w UK

Tradycyjna mediacja rodzinna to spotkanie stron sporu z zakresu prawa rodzinnego i mediatora. Podczas takiej mediacji mogą być konsultowani specjaliści z różnych dziedzin, np. prawnicy, doradcy finansowi, psychologowie. Konsultacje odbywają się poza mediacją, między sesjami mediacyjnymi. Typowa sesja mediacyjna trwa 1,5 – 2 godziny.

Mediacja hybrydowa (hybrid mediation) oprócz stron i mediatora w mediacji tej udział biorą prawnicy lub inni eksperci, którzy na bieżąco radzą swoim klientom. Specjaliści ci mogą przebywać w osobnych pokojach ze swoimi klientami i mediatorem przekazującym propozycje (mediacja wahadłowa) lub strony mediują bezpośrednio i spotykają się ze swoimi doradcami w osobnych pokojach w miarę postępów mediacji. Takie sesje mediacyjne zazwyczaj trwają pół dnia lub cały dzień (4-6 godzin) i są droższe, ale rozmowy mają szansę posuwać się szybciej niż w przypadku tradycyjnej mediacji, więc koszt końcowy może być taki sam lub niższy.

Po co mi mediator

Skoro brytyjski ustawodawca nie chce, abym szedł/szła do sądu z moją sprawą rodzinną to przecież możemy dogadać się sami. Po co mi mediator ?

Oczywiście, pary mogą porozumieć się same, takie porozumienie nazywa się “porozumieniem przy kuchennym stole” (kitchen table agreement). Dla wielu par jest to jednak nieosiągalne ze względu na wysoki poziom konfliktu w ich rodzinie.

Dojście do porozumienia w sprawie dzieci i majątku kiedy związek jest w rozpadzie jest niezwykle trudne. Często na tyle trudne, że pary nie mogą sobie z tym zadaniem poradzić bez pomocy z zewnątrz. Emocje biorą górę i tematy praktyczne zostają przysłonięte przez gniew i ból. A jeśli nawet rozmowa przebiega w sposób cywilizowany, strony często są mniej racjonalne i sprawiedliwe niż zazwyczaj. W takich sytuacjach z pomocą przychodzi mediator.

Profesjonalny mediator pomaga parom odłożyć emocje na bok i skupić się na sprawach do omówienia i ustalenia. Pomaga też w wyborze istotnych kwestii a następnie w osiągnięciu porozumienia w ich sprawie.

Mediator nie staje po żadnej ze stron ani nie decyduje, co jest sprawiedliwe, ale pomaga w podjęciu decyzji, którą strony mediacji uznają za praktyczną, racjonalną i sprawiedliwą.

Profesjonalny mediator rodzinny wspiera pary w ustaleniu przyszłości po rozstaniu. Zadaniem mediatora jest postawienie obu stron na równej pozycji poprzez kierowanie rozmową, aby strony mogły wyjaśnić sobie nawzajem swoje obawy i poglądy, a następnie spróbować osiągnąć porozumienie.

Jak mediacja rodzinna mi pomoże?

Mediacja pomaga stronom sporu i innym zainteresowanym osobom, w tym dzieciom, na wiele sposobów, m.in.:

Daje stronom siłę sprawczą – to strony decydują o warunkach porozumienia, podczas gdy w sądzie decyzje podejmuje sędzia.
Proces mediacji jest mniej stresujący niż proces sądowy.
Mediacja dąży do zakończenia konfliktu poprzez zrozumienie stanowiska obu stron.
Mediacja dąży do uwzględnienia interesów wszystkich osób dotkniętych konfliktem.
Usprawnia komunikację podczas rozmów i na przyszłość, np. poprzez ustalenie sposobów komunikacji po zakończeniu mediacji.
Za zgodą stron ustalenia osiągnięte w mediacji mogą zostać zmienione w przyszłości w zależności od zmieniających się potrzeb osób zainteresowanych, np. plan wychowawczy może być okresowo zmieniany i dostosowywany do zmieniających się potrzeb dorastających dzieci.
Dzieciom łatwiej jest zaakceptować zmianę sytuacji rodzinnej, kiedy rodzice ze sobą współpracują.
Mediacja bierze pod uwagę relacje z dalszą rodziną i pomaga dzieciom kontynuować kontakty rodzinne, np. z dziadkami, kuzynami.
Mediacja jest sposobem na szybsze, tańsze i indywidualnie dopasowane rozwiązywanie sporów w porównaniu z długimi postępowaniami sądowymi, a tym samym pomaga zminimalizować koszty emocjonalne i szybciej przejść do kolejnego etapu życia.

Jak znaleźć dobrego mediatora

Na stronie Family Mediation Council (FMC) znajdziesz listę wszystkich mediatorów rodzinnych uprawnionych do wykonywania zawodu w Anglii i Walii. Lista ta znajduje się na podstronie Find your local mediator.

Możesz również skorzystać z rekomendacji znajomych i rodziny, ale pamiętaj, że mediator, którego nie może nachwalić się koleżanka z pracy może nie czuć twoich klimatów. To nie znaczy, że jest on/a jest beznadziejny/a czy mediacja jest bez sensu. To pewnie znaczy tylko tyle, że do siebie nie pasujecie. Mediacja jest bardzo osobistym procesem, dlatego musisz się czuć dobrze w towarzystwie swojego mediatora i mu ufać.

Jeśli zdecydujesz się na mediatora z rekomendacji sprawdź czy ma uprawnienia do wykonywania tego zawodu (skorzystaj z linka powyżej).

Mediatorzy wpisani na listę FMC muszą być odpowiednio przeszkoleni i przestrzegać kodeksu zawodowego mediatora rodzinnego.

Mediatorzy pochodzą z różnych środowisk zawodowych, są to najczęściej psycholodzy, prawnicy, doradcy finansowi, pracownicy socjalni.

Biorąc siebie za przykład: Ukończyłam prawo w Polsce i studiowałam wybrane przedmioty prawne w Anglii (prawo cywilne, handlowe, umowy i postępowanie sądowe). Przez 20 lat pracowałam w kancelariach prawnych w Polsce i Anglii oraz in-house w Kanadzie. Mam również sześcioletnie doświadczenie tłumacza sądowego w Anglii i Walii i jestem tłumaczem przysięgłym w Polsce.

Nie obawiaj się zapytać o wykształcenie swojego mediatora. Jeśli bezpieczniej czujesz się z kimś kto zapewni ci szeroką informację prawną szukaj mediatora-prawnika. Z kolei jeśli wolisz bardziej “terapeutyczne” podejście mediator-psycholog może być dla ciebie właściwszy.

Pamiętaj zapytać o stawkę godzinową. W UK nie ma prawnie ustalonego cennika za mediację, więc ceny na rynku znacznie się wahają. Więcej o kosztach mediacji dowiesz się z artykułu Koszt mediacji: kto płaci za mediację i dlaczego. Taniej nie zawsze znaczy gorzej i vice versa.

Podchodź do wyboru mediatora jak do zakupu każdej innej usługi. Sprawdź jej/jego uprawnienia, osobowość, stawkę, inne opłaty i dostępność, np. czy prowadzi mediacje online, jak odległe są oferowane ci terminy.

Prawnik i mediator w angielskim prawie rodzinnym

Mediator rodzinny (family mediator)

W Anglii i Walii mediator rodzinny ma następujące zadania, uprawnienia i ograniczenia w pracy z klientem:

Nie udziela porad prawnych.
Udziela ogólnych informacji prawnych.
Nie reprezentuje stron mediacji.
Nie udziela opinii czy osiągnięta ugoda zostanie zatwierdzona przez sąd.
Informuje strony jeżeli proponowane rozwiązanie może być uznane przez sąd za niesprawiedliwe lub nieracjonalne.
Mediator jest specjalistą od prowadzenia rozmów i negocjacji, który:
pomaga omawiać problemy i patrzeć na sprawy z różnych perspektyw poprzez zadawanie odpowiednich pytań,
pomaga w aktywnym słuchaniu poprzez zadawanie odpowiednich pytań
Mediator stawia na pierwszym miejscu dobro dzieci.

Prawnik (family law solicitor)

W Anglii i Walii praca prawnika specjalizującego się w sprawach rodzinnych (family law solicitor) z klientem polega na:

Udzielaniu klientowi porad prawnych i przygotowaniu dokumentów do sądu.
Reprezentowaniu klienta w sądzie lub wynajęciu innego prawnika (barrister) do reprezentowania klienta w sądzie.
Reprezentowaniu klienta w negocjacjach dotyczących dzieci lub majątku kiedy para się rozstaje.
Prawnik zazwyczaj reprezentuje jedną stronę podczas rozwodu lub separacji i jego zadanie polega na dbaniu o interesy wyłącznie swojego klienta.
Prawnik nie reprezentuje dzieci lub ich interesów w sądzie rodzinnym.

Mediacja rodzinna: porada prawna a informacja prawna

Powyżej wyjaśniłam, że mediator może udzielać informacji prawnych, ale nie porad prawnych. Ale co to znaczy i czy jest między nimi różnica? Otóż różnica jest i to bardzo znacząca.

Informacja prawna to ogólna informacja o prawie i procesach prawnych. Porada prawna to wyjaśnienie jakie zastosowanie ma prawo do danej sytuacji. Obie te formy zdobywania wiedzy o prawie są potrzebne i pomocne. Przypatrzmy się różnicom między nimi, aby je lepiej zrozumieć.

Informacja prawna

Pochodzi z różnych źródeł, w tym od prawników i mediatorów, ale również pracowników sądów, urzędników, z radia i telewizji, etc.
Polega na pokazaniu innej osobie gdzie szukać aktów prawnych, formularzy sądowych, organizacji udzielających pomocy prawnej, publikacji o prawie, etc.
Powiedzenie innej osobie, że istnieje jakiś akt prawny i jakie jest jego znaczenie to również informacja prawna.
Wyjaśnienie komuś sposobów na rozwiązanie sprawy lub alternatywy dla drogi sądowej, np. “Możesz skorzystać z mediacji, arbitrażu lub sądu, ale decyzja co wybrać należy do ciebie” “Możliwa jest też następująca opcja …, ale to ty musisz zadecydować co zrobić”
Wyjaśnienie komuś typowej procedury sądowej, np. “Zazwyczaj sędzia bierze pod uwagę …”
Wyjaśnienie słów i wyrażeń prawnych.
Powiedzenie komuś, że potrzebuje porady prawnej.

Porada prawna

Może być udzielana wyłącznie przez uprawnionych prawników, w Anglii i Walii są to solicitors i barristers.
Interpretacja prawa i zastosowanie go do danej sytuacji prawnej, np. “Opierając się na precedensie X możemy …”
Doradzanie komuś jakie kroki prawne podjąć i wyjaśnianie dlaczego, np.: “Doradzam akceptację tej oferty, ponieważ …”
Przygotowywanie dokumentów prawnych i sądowych i wyjaśnianie ich znaczenia dla czyjejś sytuacji prawnej.
Udzielanie opinii prawnych dotyczących danej sprawy, np. czy sprawa ma podstawy dające jej szanse wygranej w sądzie.

Czyli informacja prawna to trochę tak jak pójście do supermarketu po zakupy spożywcze na kolację, a porada prawna to jak pójście na kolację do restauracji i zamówienie dania z menu.

Do zapamiętania: mediacja rodzinna

W mediacji to strony decydują o wyniku ugody.

Mediacja jest tańsza i szybsza od procesu sądowego i bierze pod uwagę indywidualną sytuację zainteresowanych osób.

W Anglii i Walii mamy dwie formy mediacji – tradycyjną i hybrydową.

Mediator nie reprezentuje stron.

Mediator rodzinny w Anglii i Walii musi posiadać specjalne uprawnienia do prowadzenia mediacji.

Mediator i prawnik mają różne zadania i uprawnienia podczas pracy z klientem.

Informacja prawna to nie to samo co porada prawna.

Więcej o mediacji